نگرانی وزیر علوم از گسترش بی‌رویه دانشگاه‌ها و اتلاف منابع
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نسبت به افزایش بی‌رویه مراکز آموزش عالی و کاهش منابع مالی دانشگاه‌ها ابراز نگرانی کرد و بر لزوم اصلاح اقتصاد آموزش عالی از طریق نظام آمایش و استفاده از ظرفیت خیرین تأکید کرد.
چالش‌های اقتصاد آموزش عالی
حسین سیمایی صراف در نشست بررسی چالش‌های نظام آموزش و تحقیقات در رشته‌های علوم اقتصادی، مدیریت و حسابداری که در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد، گفت:
مأموریت‌های آموزش عالی در حال افزایش است، اما منابع مالی آن رو به کاهش است.
برای تأمین منابع باید به راهکارهای غیر بودجه‌ای مانند مولدسازی دارایی‌ها، بهره‌گیری از خیرین و اجرای نظام آمایش آموزش عالی توجه کرد.
در حال حاضر، اتلاف منابع در آموزش عالی بسیار زیاد است، و راه‌حل آن اجرای طرح آمایش آموزش عالی است، اما موانع خارجی در این مسیر وجود دارد.
مشکل افزایش بی‌رویه دانشگاه‌ها
به نوشته اخبار فرهنگیان و به نقل از رکنا، وزیر علوم با اشاره به تعداد بالای مؤسسات آموزش عالی در ایران بیان کرد:
در ایران به ازای هر ۱۵۰۰ دانشجو، یک مؤسسه آموزش عالی وجود دارد.
این در حالی است که در چین، به ازای هر ۱۲,۵۰۰ نفر یک دانشگاه وجود دارد.
این آمار نشان‌دهنده گسترش بی‌رویه مراکز دانشگاهی در کشور و هدررفت منابع است.
با اجرای طرح آمایش آموزش عالی، علاوه بر افزایش کیفیت، از اتلاف منابع نیز جلوگیری خواهد شد.
بحران کاهش اقبال به علوم پایه
وزیر علوم همچنین از کاهش شدید استقبال از رشته‌های علوم پایه ابراز نگرانی کرد و گفت:
در برخی رشته‌های مهم، ظرفیت پذیرش ۸۰ نفر بوده، اما تنها ۶ نفر ثبت‌نام کرده‌اند.
این موضوع می‌تواند در آینده، کشور را با بحران کمبود نیروی متخصص و فارغ‌التحصیلان بیکار مواجه کند.
اهمیت اجرای طرح آمایش آموزش عالی
طرح آمایش آموزش عالی که در دهه ۹۰ شمسی بر اساس نقشه جامع علمی کشور تدوین شد، با هدف ساماندهی دانشگاه‌ها و بهینه‌سازی منابع آموزشی طراحی شده است.
این سند شامل ۹ بند و ۱۰ منطقه آموزشی است که دانشگاه‌های کشور را مطابق با نیازهای علمی، اقتصادی و صنعتی تقسیم‌بندی می‌کند.
بر اساس این طرح، رشته‌های کم‌تقاضا حذف یا تغییر یافته و دانشگاه‌های موازی به‌صورت منطقه‌ای ادغام می‌شوند.
نتیجه‌گیری
با توجه به رشد بی‌رویه دانشگاه‌ها، کاهش منابع مالی و کمبود تقاضا در برخی رشته‌ها، وزارت علوم بر ضرورت اجرای طرح آمایش آموزش عالی تأکید دارد. ساماندهی پذیرش دانشجو، استفاده از ظرفیت خیرین و بهینه‌سازی دانشگاه‌ها از جمله راهکارهای مطرح‌شده برای ارتقای کیفیت آموزش و جلوگیری از هدررفت منابع است.
