افزایش سقف سن ورود به دانشگاه فرهنگیان؛ فرصت یا تهدید کیفیت آموزش؟
افزایش سقف سن ورود به دانشگاه فرهنگیان از ۲۴ به ۳۰ سال، واکنشهای موافق و مخالف را برانگیخته است؛ موافقان آن را فرصت میدانند، مخالفان نگران کیفیت تربیت معلم هستند.
زمینه و محتوای مصوبه افزایش سن ورودی
شورای عالی انقلاب فرهنگی در تازهترین تصمیم خود تعیین سقف سن ورود به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی را از ۲۴ سال به ۳۰ سال افزایش داده است. به نوشته اخبار فرهنگیان، این مصوبه قرار است از سال تحصیلی ۱۴۰۵ اجرایی شود و به گروهی از جوانان که قبلاً به دلیل محدودیت سنی امکان شرکت در آزمون را نداشتند، فرصت تازهای برای ورود به حرفه معلمی بدهد.
دیدگاه موافقان افزایش سقف سنی
۱. فرصت برای افراد تجربی و پختهتر
موافقان این تغییر معتقدند که:
برخی افراد که در گذشته به علت سن نتوانستهاند وارد تربیت معلم شوند، اکنون با تجربه و پختگی فکری میتوانند نقش موثری در آموزش داشته باشند.
این فرصت میتواند برای کسانی که در مسیرهای تحصیلی دیگر موفق نبودهاند یا مسیر شغلی متفاوتی داشتهاند، امکان ورود به حرفه معلمی را فراهم کند.
۲. جبران کمبود نیروی انسانی
برخی موافقان استدلال میکنند این تغییر میتواند بخشی از کمبود معلم در مناطق محروم و نقاطی که با بحران نیروی انسانی روبهرو هستند را جبران کند.
۳. دادهها چه میگویند؟
بر اساس توضیحات مسئولان:
افزایش سقف سن به ۳۰ سال نیز منجر به پذیرش قابل توجه نخواهد شد و پذیرش این گروهها در هریک از پردیسها کمتر از یک درصد خواهد بود.
بر همین اساس، این کار به اعتقاد موافقان، تغییری در رقابت اصلی داوطلبان جوان ایجاد نمیکند و مسیر رشد آنها را محدود نمیسازد.
دیدگاه مخالفان و نگرانیها
۱. تهدید کیفیت تربیت معلم
کارشناسان آموزشی و منتقدان معتقدند:
تربیت معلم یک فرایند هویتی است و دانشجومعلمان باید در سنین جوانی قرار داشته باشند تا قابلیت تربیتپذیری و «هویتپذیری تربیتی» بیشتری داشته باشند.
فردی که در سن ۳۰ سالگی وارد دانشگاه فرهنگیان میشود، ممکن است توان لازم برای ایفای نقش اساسی معلمی را در طول سالهای حرفهای کمتر داشته باشد.
۲. همخوانی نسلی و انگیزه
منتقدان هشدار دادهاند که:
فاصله سنی زیاد بین معلم و دانشآموز میتواند همخوانی نسلی را کاهش دهد.
شور جوانی، انرژی و انگیزهای که در آموزش ابتدایی و متوسطه مهم است، ممکن است در افراد مسنتر کمتر باشد.
۳. ساختار دانشگاه فرهنگیان
برخی تحلیلگران مطرح میکنند:
اجرای این مصوبه ممکن است نیاز به بازنگری در ساختار دانشگاه فرهنگیان و دورههای تربیت معلم را ضروری سازد؛ زیرا شرایط روانی، آموزشی و اجتماعی فرد ۳۰ ساله و ۱۸–۲۰ ساله متفاوت است.
مواضع دانشجویان
دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی نیز در مراسم روز دانشجو این تصمیم را ناعادلانه دانستند و خواستار لغو آن شدند.
به باور این گروه، افزایش سقف سنی:
رقابت را برای داوطلبان جوان دشوارتر میکند.
فلسفه تاسیس دانشگاه فرهنگیان به عنوان نهادی برای تربیت معلم از سنین پایه را زیر سوال میبرد.
زمینه قانونی و تاریخی شرط سنی
پیش از این:
براساس نظامنامه سال ۱۴۰۲، سن مجاز ثبتنام در دانشگاه فرهنگیان ۲۴ سال تمام تعیین شده بود.
پیشتر آموزش و پرورش با استناد به اساسنامه مراکز تربیت معلم مصوب ۱۳۶۲ شرط سنی ۱۷ تا ۲۲ سال را برای ورود اعمال میکرد.
در مرداد ۱۴۰۲، دیوان عدالت اداری شرط سنی ورود را به دلیل تضاد با قانون استخدام دانشجومعلمان ابطال کرد.
در بهمن ۱۴۰۲، شورای عالی انقلاب فرهنگی سقف سن را ۲۴ سال قرار داده بود که اکنون با تصمیم جدید به ۳۰ سال افزایش یافته است.
جمعبندی
موافقان افزایش سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان آن را فرصتی برای جبران کمبود نیروی انسانی و بهرهمندی از تجربه اجتماعی افراد میدانند،
اما مخالفان آن را تهدیدی برای کیفیت آموزشی، تربیتپذیری دانشجومعلمان و همخوانی نسلی عنوان میکنند.
در این میان دانشجویان نیز نگرانیهایی نسبت به عدالت رقابتی این تغییر ابراز داشتهاند.
