«معلم‌بلاگری» در سکوت نظارتی آموزش و پرورش/قوانین جهانی در این خصوص چه میگوید
با وجود اعلام ممنوعیت، «معلم‌بلاگرها» همچنان بی‌وقفه در فضای مجازی فعال‌اند.
معلم یا بلاگر؟ مرزها کجاست؟
در سال‌های اخیر، پدیده‌ای با عنوان «معلم‌بلاگر» در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام رواج یافته است؛ معلمانی که با انتشار تصاویر و ویدیوهایی از کلاس و دانش‌آموزان، گاه با هدف آموزش و گاه برای جذب فالوئر و درآمد، فعالیت دارند.
اما آیا این رفتار با حریم خصوصی کودکان و حقوق دانش‌آموزان هم‌راستا است؟
ممنوعیت فقط روی کاغذ!
سال گذشته، وزارت آموزش و پرورش از ممنوعیت فعالیت معلم‌بلاگرها خبر داد. شورای‌عالی آموزش و پرورش نیز ضوابطی در این خصوص تدوین کرد. با این حال، همچنان هیچ نظارت جدی یا برخوردی با این روند مشاهده نمی‌شود.
نظر مسئولان؛ فعالیت تجاری حتی با نیت آموزشی ممنوع است
رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش:
انتشار تصاویر دانش‌آموزان بدون رضایت خانواده یا با هدف درآمدزایی ممنوع است. حتی فعالیتی با نیت آموزشی، اگر جنبه تبلیغاتی پیدا کند یا بدون اجازه باشد، غیرقابل‌قبول است. پدر و مادرها هم حق ندارند بدون اجازه کودک، تصاویرش را منتشر کنند.
نگاه جهانی: قوانین سفت‌وسخت برای حفاظت از کودکان
در بسیاری از کشورها:
اتحادیه اروپا (GDPR): ممنوعیت انتشار تصویر کودک بدون رضایت والدین
آمریکا (COPPA): ممنوعیت محتوای آنلاین کودکان زیر ۱۳ سال بدون اجازه رسمی
ژاپن و کره جنوبی: الزام دریافت رضایت کتبی والدین پیش از هرگونه انتشار تصویر
نقض حقوق کودک از نگاه قانون
سید محسن حسینی‌پویا، وکیل پایه یک دادگستری:
تصویر افراد بخشی از حریم خصوصی آنهاست. انتشار بدون اجازه، نقض حقوق فردی و کرامت انسانی محسوب می‌شود.
حتی تصویری که به آبروی کودک لطمه نزند، باز هم باید با رضایت انجام شود.
نیاز فوری به دستورالعمل شفاف
نبود قانون صریح در ایران، باعث سردرگمی و سوءاستفاده شده است.
آموزش و پرورش باید چارچوبی دقیق و شفاف برای انتشار محتوای آموزشی مرتبط با دانش‌آموزان تدوین کند.
جمع‌بندی: آموزش با مسئولیت اخلاقی همراه باشد
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در پایان تأکید کرد:
«هرچه کمتر از کودکان برای تولید محتوا استفاده شود، رفتار مسئولانه‌تر و انسانی‌تری را شاهد خواهیم بود. فضای رشد کودک باید ایمن، آرام و بدون بهره‌برداری تبلیغاتی باشد.»
