بحران فقدان آمار دقیق از نشریات کودک و نوجوان در ایران
کارشناسان از وضعیت نابسامان مطبوعات کودک و نوجوان و نبود آمار دقیق خبر میدهند. آیا کانون پرورش فکری یا وزارت ارشاد متولی این امر هستند؟
وضعیت نابسامان مطبوعات کودک و نوجوان در ایران
یک کارشناس حوزه کودک از وضعیت آشفته و نابسامان مطبوعات کودک و نوجوان در کشور خبر داده و هشدار میدهد که آمار و اطلاعات دقیقی از این نشریات در هیچ مرجع رسمی وجود ندارد. علی کاشفی خوانساری تأکید کرده که این مشکل مانع از ثبت و مستندسازی بخش مهمی از فرهنگ مکتوب کودک شده است.
گستردگی پنهان نشریات کودک علیرغم تصور عمومی
به نوشته اخبار فرهنگیان، برخلاف تصور رایج که نشریات کودک و نوجوان را بسیار محدود میداند، نمونههای متعدد و پراکندهای از این قبیل مطبوعات در سراسر کشور فعال هستند. این نشریات در قالبهای مختلفی از جمله مجلات دارای مجوز، نشریات فاقد مجوز، ویژهنامهها، ضمائم نشریات بزرگسال، نشریات داخلی و حتی آثاری که در قالب کتاب منتشر میشوند، به کار خود ادامه میدهند.
نمونههایی از نشریات فعال در مرکز و استانها
از جمله نشریات فعال در این حوزه میتوان به «هوپا» به عنوان یکی از حرفهایترین مجلات، «سرای کودک» انجمن تخصصی کودک و رسانه، «دارکوب بچهها» مؤسسه معاک، «بچههای ماه» به سرپرستی فرهاد حسنزاده و «گلک نو» اشاره کرد. نکته جالب توجه، حیات اصلی این نشریات در خارج از تهران است که از جمله آنها میتوان به «مبارک» در اصفهان، «شادونه» در لنگرود، «لاله آبیدر» در کردستان، «رنکینگ» در بیرجند، «کودک ساحل» در بندرعباس و «ویلکان» دو زبانه در کرمانشاه اشاره کرد.
چالشهای اصلی حوزه مطبوعات کودک و نوجوان
مشکلات این حوزه چندبعدی و پیچیده است. اولین و بزرگترین مشکل، نبود یک سامانه یکپارچه و رسمی برای ثبت و رصد این نشریات است. مسئله بعدی، گسترش روزافزون نشریات فاقد مجوز است که به دلیل فرآیندهای اداری پیچیده، بسیاری از ناشران ترجیح میدهند بدون مجوز فعالیت کنند. این امر باعث میشود این نشریات از دید پژوهشگران و کتابخانههای مرجع پنهان بمانند. همچنین، سرنوشت نامعلوم نشریات مرتبط با مهاجران افغانستانی و نشریات داخلی دانشگاهها از دیگر چالشهای پیشرو است.
راهکارهای احتمالی برای ساماندهی وضعیت
برای حل این معضل فرهنگی، چند راهکار قابل طرح است. تعیین متولی واضح و پاسخگو مانند سازمان اسناد و کتابخانه ملی، کتابخانه مجلس یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان میتواند گام اول باشد. تغییر نظام مجوزدهی از حالت پیشگیرانه به اعلاماینه و ایجاد یک سامانه واحد ثبت اطلاعات برای تمامی نشریات کودک نیز از دیگر راهکارهای مؤثر خواهد بود. مهمتر از همه، نیاز به بازنگری اساسی در سیاستهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قبال مطبوعات کودک احساس میشود.
نظر شما چیست؟
به نظر شما مهمترین دلیل این آشفتگی در حوزه مطبوعات کودک چیست؟ کدام نهاد میتواند بیشترین نقش را در ساماندهی این وضعیت داشته باشد؟ تجربیات و دیدگاههای خود را در بخش کامنتها با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
