رونق دعانویسی مجازی؛ چرا نسل زد جذب فالگیرها می‌شود؟
جامعه‌شناس علت رونق فالگیری مجازی را اضطراب اجتماعی و سواد رسانه‌ای پایین می‌داند. آیا شما نیز چنین صفحاتی را دیده‌اید؟
رونق دعانویسی در فضای مجازی؛ از اضطراب تا سوءاستفاده
کارشناسان هشدار می‌دهند دعانویسی و رمالی با پوششی مدرن به فضای مجازی مهاجرت کرده و نسل جوان را بیش از گذشته هدف قرار داده است. یک جامعه‌شناس مهم‌ترین دلیل این پدیده را «اضطراب اجتماعی بالا» و «سواد رسانه‌ای پایین» می‌داند.
چرا دعانویسی در عصر اطلاعات رونق یافته است؟
به نوشته اخبار فرهنگیان، علیرضا شریفی‌یزدی، جامعه‌شناس و روانشناس اجتماعی، توضیح می‌دهد که بزرگ‌ترین اضطراب انسان همیشه مربوط به آینده بوده است. وقتی جامعه در شرایط بی‌ثباتی به سر می‌برد، این اضطراب جمعی افزایش یافته و مردم برای کاهش ناامنی به روش‌های غیرعقلانی مانند فالگیری روی می‌آورند. متأسفانه گروهی سودجو از این اضطراب عمومی برای منافع اقتصادی سوءاستفاده می‌کنند.
نقش سیستم آموزشی و ضعف تفکر علمی
این کارشناس تأکید می‌کند که با وجود پیشرفت علم، دو عامل اصلی به بقای این پدیده دامن می‌زند: اول «تب اجتماعی و احساس ناامنی» و دوم «نظام آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها». بسیاری از افراد اطلاعات علمی دریافت می‌کنند اما «تفکر علمی» در جامعه نهادینه نمی‌شود. در نتیجه، حتی افراد تحصیل‌کرده نیز در مواجهه با مشکلات، به جای مراجعه به دانش خود، به روش‌های سنتی مانند دعانویسی متوسل می‌شوند.
نسل زد؛ هدف اصلی فالگیرهای مدرن
شریفی‌یزدی هشدار می‌دهد که نسل زد به دلیل ویژگی‌های سنی و روانی، بیشتر در معرض این خطر قرار دارد. فالگیرهای مدرن که به خوبی نقش «جامعه‌شناس و روانشناس» را بازی می‌کنند، خلأهای عاطفی و نیازهای این نسل را شناسایی کرده و بر روی نقاط ضعف آنان تمرکز می‌کنند. از آنجا که در نوجوانی و جوانی «هیجان بر عقل غلبه دارد»، احتمال گرفتار شدن این نسل در دام چنین صفحاتی بسیار بالاست.
تأثیر مخرب خرافات بر فرد و جامعه
از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، این پدیده سه آسیب عمده به دنبال دارد:
– گسترش خرافه در سطح جامعه
– ایجاد سرخوردگی، ناامیدی و افسردگی در افرادی که به نتیجه مطلوب نمی‌رسند
– بازدارندگی از توسعه مسیرهای عقلانی و خردورزانه در زندگی
راهکار مقابله: سواد رسانه‌ای و تفکر علمی
این جامعه‌شناس راه حل اصلی را در دو محور می‌داند: اولاً باید «سواد رسانه‌ای» شهروندان ارتقا یابد تا بتوانند محتوای غیرعلمی را از علمی تشخیص دهند. ثانیاً، «تفکر علمی» باید از طریق سیستم آموزشی در جامعه نهادینه شود. تغییر ظاهری فالگیرها به چهره‌های معمولی و جذاب، اعتماد مخاطبان را جلب کرده و همین امر خطر را بیشتر می‌کند.
نظر شما چیست؟
به نظر شما چه اقدامات عملی می‌تواند نسل جوان را در برابر اینگونه صفحات مصون کند؟ آیا در اطرافیان خود مواردی از گرایش به این صفحات دیده‌اید؟ تجربیات و پیشنهادات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
